అమ్మ ఒడి

కార్పోరేటిజమ్ అంటేనే వ్యాపార దోపిడి! మరి కొన్ని ఉదాహరణలు పరిశీలించండి.

‘రిలయన్స్’ కార్పోరేట్ సంస్థ.... పళ్ళు, కూరగాయలు, వంటింటి సరుకులూ అమ్మే వ్యాపారంలోకి అడుగుపెట్టింది. రిలయన్సే కాదు, మోర్ గట్రాలు కూడా! నిజానికి... ఉప్పులూ పప్పులూ, తోటకూర కట్టలూ అమ్మడానికి కోటీశ్వరులైన కార్పోరేట్లు కావాలా?

అవి చిన్న పెట్టుబడిదారులు పెట్టగల వ్యాపారాలు. వాటిల్లోకి కూడా కార్పోరేట్ దిగ్గజాలు అడుగుపెట్టటం అంటే - చిన్న వారి వ్యాపారావకాశాలని, ఉపాధి అవకాశాలని దెబ్బ కొట్టటమే! దీన్ని కట్టడి చెయ్యాల్సిన ప్రభుత్వం చేతులు ముడుచుకుని, మద్యం వ్యాపారం చేతుల నిండా చేసుకుంటూ కూర్చొంది.


ఇక..... ఈ కార్ఫోరేట్ మదుపుటేనుగులు[దిగ్గజాలంటే అవే మరి!] ఈ చిల్లర సరుకుల వ్యాపారంలోకి రాక ముందు వరకూ... గ్రామాల్లో, పట్టణాల్లో, నగరాల్లో కూడా రిటైల్ గా పళ్ళు, కూరగాయలూ అమ్మే నెట్ వర్క్ ఉండింది. తాజా పళ్ళు, కూరగాయలని తోపుడు బళ్ళ మీద, గంపల లోనూ పెట్టుకుని, తల మీదో సైకిలు మీదో మోస్తూ, మన ఇళ్ళ దగ్గరి కొచ్చి, చిన్న వ్యాపారులు అమ్ముతుంటారు.

వీళ్ళు చిన్న, పేద వ్యాపారులు. కార్ఫోరేట్ స్ట్రాటజీలతో పోటీ పడగల వారు కాదు.

కార్పోరేట్ రిలయన్స్ ఫ్రెష్ లూ, మోర్ లూ గట్రాలు.... మొదట్లో ఈ గంపల వ్యాపారుల కంటే తక్కువ ధరకు, ఆకర్షణీయమైన ప్యాకింగులలో పళ్ళు, కూరగాయలని వినియోగదారులకి అమ్ముతారు. ఏసీలోనూ, ఫ్రిజ్ లోనూ ఉంచి, మరింత తాజా పళ్ళనే అమ్మగలరు.

సహజంగానే వినియోగదారులు కార్పోరేట్ ఫ్రెష్ ల వైపూ, సూపర్ మార్కెట్లు వైపూ ఆకర్షితమౌతారు. అన్నిరకాల వస్తువులూ ఒకే చోట, వైవిధ్య భరితంగా, తాజాగా, తక్కువ ధరకు దొరకటం - తప్పకుండా వినియోగదారులని ఆకర్షిస్తుంది. పైగా.... కొంతకాలం పాటు లాభాలని వదులుకొని లేదా నష్టాలు భరించి అయినా, కార్పోరేట్ సంస్థలు, తమ ఉత్పత్తిని చౌకగా ఆఫర్ చేస్తాయి.

అచ్చంగా ఈస్టిండియా కంపెనీ ఉచితంగా టీ ఇచ్చినట్లు... ఇదంతా కూడా, వ్యాపార పెట్టుబడిలో భాగంగానే, సదరు కార్పోరేట్ కంపెనీలు భావిస్తాయి. ఇలా కొంతకాలం గడిచే సరికి.... పోటీ తట్టుకోలేని గంపల మీద పళ్ళూ, కూరగాయలూ అమ్మవచ్చే చిన్న వ్యాపారులు కనుమరుగైపోతారు.

వాళ్ళంతా మరింత పేదలౌతారు. కూలీలూ గానూ, కొండకచో సూపర్ మార్కెట్లలో స్వీపర్లు గానూ రూపాంతరం చెందుతారు. రెండు చేతులా ఇబ్బడిముబ్బడిగా సంపాదిస్తూ ఆదాయపు పన్ను కట్టేంత ఆర్జనాపరుల గాక పోవచ్చుగాక, కానీ పెద్దగా చదువుకోని ఈ గంపల మీద పళ్ళమ్మే వారు గౌరవనీయంగా, స్వేచ్ఛగా బ్రతుకుతున్న వ్యాపారులు! ఆ స్థితి నుండి కూలీలుగా, పనివాళ్ళుగా మారడం - ఆత్మాభిమానం రీత్యానే కాదు, ఆర్దిక రీత్యా కూడా దారుణమే!

ఒకసారి ఆయా ఊళ్ళల్లో, కాలనీలలో, గంపల మీద అమ్మవచ్చే వ్యాపారుల నెట్ వర్క్ అదృశ్యమయ్యాక.... ఇక అప్పుడు ఈ కార్పోరేట్ కంపెనీలు తమ వస్తు విక్రయ ధరలని అమాంతం పెంచుకుంటాయి. ఇన్నాళ్ళు వేచి ఉన్న సమయానికి వడ్డితో సహా, పెట్టుబడినీ, లాభాన్ని తిరిగి రాబట్టు కుంటాయి. సూపర్ మార్కెట్లకీ, మన వీధి చివరల్లో కనబడే చిల్లర అంగళ్ళకీ మధ్య ఉన్నది కూడా ఇదే స్థితి! ఇక ప్రత్యామ్నాయం లేని స్థితికి వినియోగదారుడు నెట్టబడ్డాక, అసలైన దోపిడి అప్పుడు మొదలౌతుంది. ఇప్పటికే కొన్ని మెట్రో పాలిటన్ నగరాలలో ఈ స్థితి అనుభవంలోకి వచ్చింది.

దీన్నంతటిని నియంత్రించగల ప్రభుత్వం, ఎత్తి చూపించగల మీడియా.... ఎంచక్కా కార్పోరేట్ కంపెనీలకే వత్తాసు పలుకుతూ, అదే అభివృద్ది అంటాయి. మోనోపలి వ్యాపారుల ఆస్తులనీ, ఆదాయాలని చూపించి.... ఆర్దిక గణాంకాలూ, అంచనాలూ, సర్వేలూ అంటూ గ్రాపులూ, బార్ డయాగ్రం లూ చూపిస్తారు. ఇదే స్థితీ, సంబంధమూ.... అన్ని కార్ఫోరేట్ కంపెనీలకూ, వస్తు విక్రయాలకూ, సేవల విక్రయాలకూ వర్తిస్తుంది.

ఇది చాలక రిలయన్స్ వాళ్ళు ఇప్పుడు మంగలి షాపులు కూడా పెట్టి, క్షౌర వ్యాపారంలోకి కూడా దిగుతారట. అందుకు తన వంతు సహకారంగా, ఇప్పటికే ప్రభుత్వం, మంగలి దుకాణాలలో కుర్చీకి ఇంతని పన్ను వడ్డించి, మంగలి వాళ్ళ నడ్డి విరిచింది. ఇప్పటికే.... ఉదయాన్నే మంగలి పొది చంకలో పెట్టుకుని, ఇంటికొచ్చి క్షౌరం చేసి వెళ్ళే సేవలు అంతర్దానమైపోయాయి. మా చిన్నప్పుడు చూసిన దృశ్యమిది.

ఇక ఇప్పుడు వీధి చివర మంగలి దుకాణాలు కూడా కనుమరుగవ్వనున్నాయి. ఆ తర్వాత.... ‘ఇలా ఫోన్ చేస్తే చాలు! అలా కారులో లేదా రిలయన్స్ వ్యానులో వచ్చి, క్షౌరం చేసి వెళ్ళే, సూటూ బూటూతో రిలయన్స్ యూనిఫామ్ వేసుకున్న బార్బార్’ గురించిన టీవీ యాడ్స్ త్వరలో చూడనున్నామన్న మాట!

అమలులో ఉన్న నెట్ వర్క్ నీ, ఉన్న స్థితినీ నాశనం చేసి.... తిరిగి దాన్నే గొప్పగా చెబుతూ వ్యాపారం చేయటం - కార్పోరేట్ లకి బాగా వచ్చిన విద్య. అచ్చంగా సేంద్రియ ఎరువుల వాడకాన్ని ధ్వంసం చేసి, ఇప్పుడు దాన్నే గొప్పగా ఆర్గానిక్ ప్రొడక్ట్స్ అంటూ అమ్ముతున్నట్లు!

ఇక అప్పుడు భారతీయ సామాన్యులకి ఉన్న మార్గాంతరాలూ రెండే.
ఒకటి: రిలయన్స్ వంటి కార్పోరేట్ మంగలి[బార్బర్] వాడి చేత, గడ్డం తలలతో పాటు, జేబునీ క్షౌరం చేయించుకోవటం!
రెండు: ఆది మానవుడి [బార్బేరియన్]లాగా పొడవాటి గడ్డంతో, జుట్టుతో తిరగటం!!

ఇప్పటికే డ్రెస్ డిజైనర్ల పేరిట టైలర్లూ, హెయిర్ స్టైలిస్ట్ ల పేరిట మంగలి వాళ్ళూ, సెలబ్రిటీలని కస్టమర్లుగా కలిగి ఉండి, వినియోగదారులకి అపాయింట్ మెంట్లు ఇస్తున్నారని మీడియా గొప్పగా ప్రచారం చేస్తోంది.

ఉన్న అవకాశాలు తొలగించి, అవసరాలు సృష్టించి వ్యాపారం చేసే ‘కార్పోరేట్’ల రాజ్యంలో... మామూలు టైలర్ల, మంగళ్ళ, చాకళ్ల సేవలకు కూడా అలాంటి మోజులు పుడితే.... ఇక ఇటు సామాన్యులు, అటు ఆయా సేవలందించే వృత్తిదారుల జీవితాలు కూడా, దారుణమైన దోపిడి వైపుకు దూసుకెళ్లటం ఖాయం. స్వేచ్ఛావ్యాపారులైన టైలర్లూ, మంగళ్ళూ, చాకళ్ళూ కార్పోరేట్ సంస్థల ఉద్యోగులైతే శ్రమదోపిడికి గురవుతారు. కార్పోరేట్ out let తప్ప గత్యంతరం లేకపోతే, సామాన్య వినియోగదారులు ధరల దోపిడికి గురవుతారు. రెండువైపుల నుండీ లాభాలు ఆర్దించగలిగేది కార్పోరేట్ కంపెనీలే అవుతాయి.

‘ఈ విధమైన నెట్ వర్క్ ని ఎంత బలంగా తయారు చేస్తే, అంతగా తమకు కప్పం కట్టించుకోవచ్చు’ గనక, నకిలీ కణిక వ్యవస్థ, తన గూఢచర్య వలయాన్ని వినియోగిస్తోంది. కాబట్టే - ప్రభుత్వాలు, మీడియా ఇతోధికంగా ఇందుకోసం పాటుపడుతున్నాయి. ఇప్పటికే కొన్ని రంగాలు, ఈ విధమైన ప్రజా దోపిడికి ప్రాతిపదికలై పోయాయి, విద్యారంగం లాగా!

ఇలాంటి దోపిడే వ్యాపారం గనక.... రిలయన్స్ ముఖేష్ అంబానీలు, వేల కోట్ల రూపాయలతో 26 అంతస్థుల విలాసమైన నివాస భవనాన్ని కడుతున్నాడు. లక్ష్మీ మిట్టల్ లు లండన్ లో అత్యంత ఖరీదైన కాలనీలో అత్యంత విలువైన భవనాన్ని కొని అంతకంటే విలాసవంతంగా మెరుగులు దిద్దాడు. ‘ఇన్ని స్విమ్మింగ్ పుల్ లతో, ఇన్ని ఎస్క్ లేటర్లతో, ఇన్ని వేల కోట్లతో, ముఖేష్ అంబానీ ఇల్లు కడుతున్నాడంటూ’ ఈనాడు వంటి పత్రికలు వార్తాంశాలు వ్రాసాయి. తన ఇంటి పైభాగంలో హెలీపాడ్ నిర్మించుకొని, నేరుగా హెలికాప్టర్లతో తన కార్యాలయానికి చేరాలని కలలుగన్న ముఖేష్ కి, ముంబైలోని నేవీ అధికారులు ‘నో’ చెప్పారంటూ బాక్సు కట్టి మరీ వ్రాసేసారు.

ఆయా ధనికుల పట్ల ఈర్ష్యతోనో, అక్కసుతోనో ఇదంతా నేను వ్రాయటం లేదు. ప్రత్యక్షంగా కార్పోరేట్ మోసాలకు గురై అనుభవ పూర్వకంగా తెలుసుకున్న విషయాలు ఇవి. కష్టపడి డబ్బు సంపాదించిన వాడు, దాన్ని ఆనందించకూడదని నేను ఆనటం లేదు. వేలమంది పాదచారులు నడుస్తూ కష్టపడుతుంటే ధనికులు కారుల్లో వెళ్లటం తప్పని నేను అనను. [అయితే అది ధర్మబద్దంగా సంపాదించిందా, చట్టబద్దంగా సంపాదించిందా? ప్రభుత్వమే ఈ కార్పోరేట్ల దోపిడికి అనుకూలంగా చట్టాలు సవరించి, కొత్తగా చట్టాలు చేసి మరీ వీలుకల్పిస్తున్న చోట, వీళ్ళ వ్యాపారాలు, సంపాదనలూ ఏపాటి ధర్మబద్దం, ఏపాటి న్యాయబద్దం?]

అయితే దేనికైనా ఒక పరిమితి ఉంటుందని అంటాను. "వరదొచ్చి ఓ ప్రక్క జనం అల్లాడుతుంటే, తిండి లేక పస్తులుంటే, నువ్వు పరమాన్నం తింటావా?" అంటే - ఈ ప్రపంచంలో ప్రతీరోజూ ఎక్కడో చోట.... వరదలో, కరువులో, భూకంపాలో, సునామీలో వస్తూనే ఉంటాయి. ఇక ఆ లెక్కన ఏ రోజూ, ఎవరూ, పరమాన్నం తినకూడదు. అలాంటి కుహనా భావవాదాన్ని [psudo idealism] ని నేను ప్రతిపాదించటం లేదు.

అయితే.... స్వార్దం, నిస్వార్ధం పాటించటంలో కూడా పరిమితులు ఉంటాయంటున్నాను. "ఈ దేశంలో, ఇందరు ఆకలితో, కూడు గూడు లేక అల్లాడుతుంటే.... హద్దులు లేనట్లుగా దొచుకుంటూ, అంత విలాసవంతమైన జీవితం గడపటం లో మానవత్వపు చిరునామా ఎక్కడ?" అనుకుంటాను. ఎంతగా హద్దులు లేకపోవటం అంటే ... ఆరుగురున్న కుటుంబానికి వేల కోట్ల రూపాయలతో 26 అంతస్థుల నివాస భవనం ఉండేంత! భార్యకు పడక గదులూ, వంట గదులున్న విలాసవంతమైన నౌకలూ, విమానాలూ కానుకలుగా ఇచ్చేంత!

అందునా ప్రభుత్వ సాయంతో, మీడియా సహకారంతో, అధికారుల అండదండలతో.... చమురు గ్యాస్ నిక్షేపాల వంటి ప్రకృతి వనరులని, గనులని కొల్ల గొడుతూ! ఇనుపగనులు గాలి సోదరుల గుత్తసొత్తు, చమురు అంబానీల అబ్బసొత్తూ అయిపోవటానికి.... ఈ దేశం గాలి సోదరులదీ, అంబానీ సోదరులదీ మాత్రమే అయిపోయిందా?

‘ఈ గడ్డ ఎవరి సొత్తు?’ అని ఆనాడు తెల్లతోలు వాళ్ళని నిలదీయగలిగారు గానీ, ఈనాడు నల్లతోలు కప్పుకున్న కార్పోరేటిజంని కళ్ళప్పగించి చూస్తున్నారు ప్రజలు! నిలదీసే నాయకత్వం ప్రతి గుండెలోనూ పుట్టాలి.

నాయకుడు ఆకాశం నుండి ఊడిపడడు. ప్రజా చైతన్యమే నాయకత్వాన్ని అందిపుచ్చుకోవాలి. ప్రతీ మనిషిలో తామసం నశించి, రజోగుణం రగిలితే, కార్పోరేటిజం... ఆ కార్చిచ్చులో కాలి బూడిదవుతుంది.

మరిన్ని విషయాలతో తదుపరి టపా.
అందాకా అమ్మ కడుపు చల్లగా అందరికీ మంచి జరగాలి.
సర్వేజనా సుఖినో భవంతు!